Asgari ücret enflasyona karşı direnemiyor

Semi Tektaş-yenikiraz.com

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yaptığı 3. toplantının sona ermesiyle birlikte, yeni asgari ücret zammı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından açıklandı. Buna göre; yeni asgari ücret miktarı yüzde 34 artışla net 11 bin 402 lira oldu. İşsizlik sigortası işveren primi 200 TL'den 268 TL'ye yükseldi. Sosyal Güvenlik Primi İşveren Ödemesi ise bin 751 TL'den 2 bin 347 TL'ye çıktı. Sene başında 455 dolar olan net asgari ücret, bugünkü kurla 482 dolar oldu. Asgari ücretlinin brüt saat ücreti 44,48 TL'den 59,62 TL'ye çıkarken; net saat ücreti 37,81 TL'den 50,68 TL'ye yükseldi.

Asgari ücrete yapılan zammın anlamlı olabilmesi için enflasyon ile mücadele edilmesi gerekiyor diyen Ekonomist Güldem Atabay, 'Yaşanan enflasyon, asgari ücret artışı ile geriden gelerek bir şekilde adapte ediliyor. Mehmet Şimşek'in göreve gelmesi ile eğer önümüzde yerel seçimler olmasaydı, bu oran yüzde 34'de bulmazdı. Yüzde 25-30 civarı bir rakam zaten bekleniyordu. Beklentinin biraz üzerinde bir rakam açıklanmış oldu. Bu rakam biraz yerel seçim etkilerini taşıyor. Çalışan açısından baktığımız zaman gıda fiyatlarının bu enflasyonunu karşılaması kolay değil.  Bir erime var ücretlerde. Bu tür asgari ücret zamlarının bir anlamı olabilmesi için enflasyonla gerçek bir mücadele etmek gerekiyor. Onun da bu yeni dönemde yapılıp yapılmayacağını göreceğiz. Yüzde 34'lük bir artış iç talebin güçlü seyrini yaz ayları boyunca kısmen korunabileceği anlamını taşıyor. TL'deki değer kaybıyla beraber yılsonu enflasyonun en az yüzde 50 olacağını düşünürsek, birkaç ay sonra burada da bir erime gerçekleşcek, alım gücünün düştüğünü göreceğiz. Asgari ücretteki bu artış kısa vadede mutlaka bir olumlu etki yapar' diye konuştu.

'İŞVERENE DE YÜK OLACAK'

Yapılan zammın bir de işveren açısından da düşünülmesi gerektiğini söyleyen Atabay, 'Özellikle büyük şehirlerde asgari ücret zaten yetersiz kalıyor. Hayat pahalılığı sebebiyle gıda enflasyonu, özellikle barınma, ulaşım gibi enflasyon etkileri yapılan zamlar ile giderilemiyor. Fakat AKP'nin oy potansiyelinin daha yüksek olduğunu düşündüğümüz Orta Anadolu şehirlerinde ki çalışanların refahında daha elle tutulur değişimler görmek mümkün. Özellikle büyükşehirlerde işletmeler çok daha fazla zorlanıyor. Asgari ücreti sürekli yükseltmek işveren açısından kayıt dışı çalışanı teşvik edici bir yöntem. Diğer tarafta Türkiye'de anormal oranda bir asgari ücretle çalışan kesim var. Toplam çalışanlar içinde asgari ücret ile çalışan sayısı yüzde 50'den fazla. Avrupa'da bu oranlar yüzde 4-5 seviyelerinde. Dolayısıyla yapısal bir takım sorunlar var. Neden bu kadar çok çalışan asgari ücret ve etrafında maaş alıyor? Bu anormal bir durum. Daha yüksek ücretli çalışanlar neden yoklar ya da daha yüksek ücretler çıkartıp neden asgari ücret etrafında eşitleniyor? Bunlar çözülmesi gereken istihdam piyasası sorunlarıdır. Asgari ücretliyi enflasyona ezdirmemek popülist bir yaklaşım, daha derin sorunlar var' değerlendirmesinde bulundu.

'REEL BİR POLİTİKA ŞART'

'İlk etapta reel bir enflasyon düşürme politikası olması lazım ki asgari ücret artışının bir anlamı olsun' diyen Atabay, 'İkincisi dediğim gibi çalışanların istihdam piyasasının yapısı değişmesi lazım. Bu kadar çok asgari ücretli çalışan anormal bir durum. Bu sayıları azaltabilmek için reel sektör reformları, verimlilik odaklı ve teknolojiyi yakalayan yatırımlarla mümkün. Bu durumda bunu yapacak bir kadro var mı? Mevcut hükümetteki kadrolara şüpheli bakmak gerekiyor Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı'nın değişmesi ile daha çok kısa vadede sermaye çekmeye yönelik adımların atılması olarak yorumlanabilir. Bu yapısal problemler neredeyse 2006'dan beri pek dokunulmayan kangren olmuş sorunlar. Bunların çözümü için ve başka bir zihniyet değişimi gerekiyor. Türkiye ekonomisinde AK Parti 5 yıllık bir iktidar kazandı, bu durum gündeme gelecek mi ya da ne zaman gelecek izleyeceğiz' dedi.

'KALICI ÇÖZÜMLER BULMAK GEREKİYOR'

Enflasyon ile ilgili kesin çözümler bulunması gerekiyor diyen Atabay, 'Eriyen asgari ücreti ile enflasyonu yakalarsınız, sonra enflasyon yine kontrolden çıkar, yine asgari ücrete zam yaparsınız. Bu döngüyü kırmak gerekiyor. Bir yerde bu döngünün nasıl kırılacağını izleyeceğiz. Asıl amaç ya da başarı, enflasyonu kalıcı olarak düşürmekle başlıyor. Bu konuda adım atılmaya başlandığı bir dönemdeyiz. Hep beraber izleyeceğiz. Bu adımların ne kadar kapsamlı olacağını göreceğiz. Perşembe günü faizi arttırarak başlayacak ama o da tek başına yeterli değil. Arkasından gelmesi gereken adımlar atılıp atılmayacağını hep beraber göreceğiz' diyerek sözlerini noktaladı.

'KURTULUŞ DEĞİL'

Asgari ücretin kurtuluş olmayacağını söyleyen işveren Ayhan Kapçık, 'Oluşan bu durum ekonomi için berbat bir şeydir. Ekonominin hangi durumda olduğunu gösteriyor. Asgari ücretin yüzde 30 oranında artması doğru bir yaklaşım değil. Belki tüketici için kısa vadede olumlu olabilir ama ekonomi için endişe vericidir. İşveren olarak bizler için çok bir anlamı yok. Bugün bir ayakkabı bin 500 lirayı geçmiş durumda. Onun için asgari ücret bir kurtuluş değil' dedi.

'İŞTEN ÇIKARMALAR YÜZDE 20 ARTACAK'

'İşveren olarak ağır olacak bizlerde her şeye zam yapacağız, buna mecburuz' diyen Esnaf Yusuf Aslan, 'Her meslek grubu ürüne, hizmete zam yapacak. İşten çıkarmalar çok artacak. Bir arkadaşımın yanında 140 kişi çalışıyordu. Asgari ücret zammı 10 bin lirayı geçerse 30 kişiyi işten çıkaracağını söyledi. O 30 kişi anca aradaki farkı kapatıyor. Sadece asgari ücret ile çalışan yok ki üstünde maaş alan çalışanda var onlara da aynı oranda zam yapılması gerekiyor. Her çalışanın masrafı işveren için ciddi külfet olacak. Bu külfeti devlet bazı kolaylıklar sağlayarak hafifletmelidir. Sigorta primlerinde yarımcı olsa, vergiden kesinti sağlasa daha anlamlı olur. Önümüzdeki üç ay zarfında kesin olan bir şey var oda 10 işçisi olan işletme 2 çalışanının işine son verecek. Her işlemede en az yüzde 20 oranında bir işten çıkarma olacak' diye konuştu.

ASGARİ ÜCRETE ZAM GELMESİN AMA ÜRÜNLEREDE GELMESİN

'Asgari ücret zammını almadan eridi gitti' Fabrika işçisi Necip Duman, 'Devlet 20 bin yapsa ne olacak ki hemen yapılacak olan zamlar ile yine eriyecek enflasyon karşısında. Asgari ücrete zam olmasın ama ürünlere de zam gelmesin. Asgari ücret zammı ürünlere gelen zamları karşılamıyor. İşveren içinde zor olacak maaş verecek, sigorta primi yatıracak bunların sağlanabilmesi işten çıkarmalar olacak' şeklinde konuştu.