Ertaş “İlk Türkçe Mevlidi Erzurumlu Kadı Darir yazdı”

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED) Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş, Mevlid Kandili münasebetiyle meydana getirdiği açıklamada “mevlid” kelimesinin hem Müslümanlarca hem Hıristiyanlarca kullanıldığına nazarıitibar çekerek, Türk edebiyatında evvel Türkçe mevlidi yazanın Erzurumlu Mustafa Kadı Darir Efendi bulunduğunu söyledi.

TDED Başkanı Murat Ertaş’ın açıklaması şöyle: “Mevlid Türk şiirinde birlikte manzume şeklidir. Doğmak anlamına sağlık ve Resulullah’ın (s.a.v.) dünyaya gelişini ve onun hayâtındaki resûl olma, mîrâca çıkacak kıl payı ehemmiyetli vakaları anlatır. Anadolu insanı bu mutlu doğumu “mevlid-i şerif” veya “Veladed-i Muhammediye” niteleyerek adlandırır. Arapça ayrımsız köklü (vld)türeyen “mîlâd” ise Hıristiyan hayatına Hz. İsa’nın veladet gününü tabir değer ki Hıristiyanlar bugünü “İsa Yortusu” kendisine kutlarlar. Türk edebiyatında evvel Türkçe Mevlid, gözleri görmeyen bilgin Erzurumlu Mustafa Darir Efendi’ye aittir. bilim aşkıyla Erzurum’dan Mısır’a revan Mustafa Efendi 1388’de kaleme almış olduğu “Siyer-i Nebî” ünlü eserini, o tarihlerde Mısır’da Türkçeyi resmi lisan anons fail Memluklu Sultanı Berkuk bin Anas’ın himayelerinde yazmıştır. Onu Sultan Berkuk’a arz etmiş olduğu Siyer-i Nebi, Yavuz Sultan Selim birlikte zamanlar İstanbul’a getirtilmiş, 1596’da Sultan 3. Murad kabilinden da bütçesi Hazine-i Hümayun’dan karşılanmak kıl payı minyatürlenmesi sağlanmıştır. Erzurumlu Mustafa Darir Efendi bu yapıtı Resulullah’a (s.a.v.) duyduğu iri muhabbetin kararı kendisine ortaya koymuş ve bireylere da O’nun muhabbetini, sevgisini yaymak, öncelemek istemiş, kendisinden sonraları mevrut siyer müelliflerini de etkisi altında bırakmıştır. Kadı Darir kendisine da tanıdık Mustafa Darir Efendi kendisinden sonraları mevrut Süleyman Çelebi’yi de etkilemiştir.”

Kaynak: IHA