Temiz bir çevre için tüm insanlığa görev düşüyor!

Yeni Kiraz.com/Göksu TEKİN

İzmir’de çeşitli ulusal gazetelerin Ege ilavelerinde muhabirlik, istihbarat şefliği, haber müdürlüğü, köşe yazarlığı yapan gazeteci Ahmet Aydın Akansu, mesleğinin son 23 yılını çevre yazıları yazarak ve TV programları yaparak devam ettiriyor. 30 yıl önce bilim insanlarının dünyanın normalin üzerinde ısınmaya başlaması ile küresel ısınma (Global Warming) uyarıları yapmaya başlaması üzerine siyasi muhabirliği bırakıp çevre yazıları yazmaya başladı. Akansu, Avrupa ülkelerinde çevre konusunda incelemelerde bulunup, edindiği bilgileri davet edildiği üniversiteler, orta öğretim okullarında gençlere anlatıyor ve doğa ile çevrenin insan üzerindeki faydalarını anlatan fotoğraf sergileri açıyor. Son yıllarda küresel ısınmanın nedenleri, zararları ve alınması gereken önlemler ile karbon ayak izini nasıl küçültülür gibi konuları açıkladı.

■ ‘Karbon ayak izinizi azaltın’ afişlerinizde günlük hayatta herkesin
uygulayabileceği bilgiler yer alıyor?

Öncelikle bilmeyenler için küresel ısınmanın, yani dünyanın aşırı derece ısınmasının nedenlerine biraz değinmek gerekiyor. Dünya atmosferinde biriken karbondioksit, su buharı ve metan gazlarının neden olduğu sera etkisi sonucu yeryüzünde kara, deniz ve havada ölçülen sıcaklıkların artışına küresel ısınma diğer bir adıyla iklim krizi deniyor. Bilim insanları küresel ısınmaya yüzde 99 insanların neden olduğunu açıklıyor. Aşırı nüfus artışı, insanların doğal kaynakları sorumsuzca kullanması, önlemleri alınmayan sanayileşme, fosil yakıtların (kömür, petrol, havagazı) aşırı kullanılması bunlardan sadece bir kaçı. Birleşmiş Millet İklim Değişikliği Örgütü’nde görev alan 257 bilim insanı, 2018 yılı Ekim ayında açıkladığı
raporunda küresel ısınmanın durdurulmaması halinde doğal felaketlerin daha çok yaşanacağına ve ekonomik zararların yanı sıra yüzbinlerce insanın hayatını kaybedeceğine dikkat çekiyor. Yani tüm devletlerin acilen karbon gazını azaltmaları gerekiyor. Burada devletlerin yanı sıra insanların da bireysel olarak karbon ayak izini azaltması gerekiyor.

■ Afişlerinizde yeşil renkli bir ayak görüntüsü var. Nedir bu karbon ayak
izi?
Her insanın yiyip içmekten, giyim, barınma, özel ihtiyaçlarına kadar gezegenimiz dünyaya karbon gazı maliyeti var. Birkaç örnek vermek gerekirse bir çift deri ayakkabı için 8 bin litre su ve 5 saat elektrik, pantolon için 200 litre su, 3 saat elektrik, gömlek için 150 litre su, 2 saat elektrik, bir palto için 2 bin litre su, 4 saat elektrik tüketiliyor. Hala dünyada kömürle elektrik üreten 1200 santralden 10 milyar ton (10.000.000.000) karbon gazı atmosfere karışıyor. Küresel ısınmayı arttıran birinci etken karbondioksit
gazıdır. Bu nedenle gereksiz tüketimden kaçının, gereksiz yanan elektrikleri söndürün uyarıları yapıyorum. Karbondioksit gazı en fazla kömür ve petrol ürünlerinde var. Bakın her aracın iki litre benzin yakması sonucu 3 kilo karbon gazı havaya karışıyor. Bu ilk önce solunum yoluyla insanlara sonra
hayvanlara ve bitkilere zarar veriyor. Türkiye’de yılda 42 bin insan hava kirliliğinin yol açtığı akciğer rahatsızlıkları nedeniyle hayatını kaybediyor. Düşünebiliyor musunuz İzmir’de bir milyon 450 bin (1.450.000) kayıtlı araç var. Bunların üçte biri trafiğe çıkıp sadece 10 kilometre mesafe gitse havaya karışan karbon gazı oranını siz hesaplayın. Bu bakımdan sürekli kısa mesafelere toplu taşıma araçları ile gidilmesi veya bisiklet kullanılmasını tavsiye ediyorum.

■ Siz bisiklet kullanıyor musunuz?

15 yaşımdan beri yani 45 yıldır bisiklet kullanıyorum. O yıllarda küresel ısınma, karbon ayak izi konuşulmuyordu. Dar gelirli bir ailenin çocuğu olduğum için otomobil alma şansımız yoktu, iyi ki de olmamış. Şu an da bile 925 motor küçük bir otomobilim var. Şehir dışı olmadığı sürece kullanmıyorum. Yürümeyi ve bisiklet kullanmasını çok seviyorum. Hatta fotoğraflardan görüleceği üzere bisikletimle kentin yoğun olduğu yerlerde karbon ayak izinizi küçültün broşürleri dağıtıyorum. Avrupa ülkelerindeki
gözlemlerimde bisiklet çok yaygın. Özellikle Hollanda Amsterdam şehrinde bir milyon adet bisiklet var ve bisiklet otoparklarını gördüm. Hayran kaldım ve defalarca yazdım. Bisiklet kullanarak hem karbon ayak izimi küçültüyorum hem de sağlıklı kalmaya çalışıyorum.