Turizmden de engellendiler

Küçük Menderes/ Berivan KAYA

TEMEL SORUN ERİŞİLEBİLİRLİK
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Herkes için Turizm Derneği Başkanı Ali Aydoğmuş, “Biz engelli bireylerle birlikte kültürel geziler, kültürel etkinlikler yapıyoruz. Bunun yanı sıra da hareket seyahat etmek isteyen engelli bireylere birtakım bilgilendirici dokümanlar hazırlamaya uğraşıyoruz. Bizim aslında çalışma alanımız engellilerin turizm alanlarında aktif olması. Doğrudan turizmi geliştirmek değil de bizim amacımız engellilerin turizm alanlarında olması için çalışmalar yürütmek. Otellerin, kültürel alanların erişilebilirliğiyle ilgili çalışmalar yürütüyoruz. Başlı başına erişilebilirlik bizim açımızdan sıkıntılı” diye konuştu.

SAĞLAM BEDENLER İÇİN KURGULANAN TATİL
Turizm bölgelerinin sağlam bedenler için kurgulandığını belirten Aydoğmuş, “ Engellilerle ilgili son yıllarda çalışmalar yapılmış. Bazıları gerçekten özverili bir çalışma yapılmış, sonuç elde edilmiş. Çok büyük
bir kısmı yapılıyormuş gibi yapılmış. Bir de hiç yapılmayanlar var, bunun da sebebi ‘engelli buraya gelmiyor ki’ noktasından yola çıkılıp yapılmayan şeyler çok fazla var. Siz dağ başına bir restoran açarsınız
oraya yol yapmazsanız buraya araba gelmiyor ki diyebilirsiniz yani. Her şeyin bir altyapısı olması gerekiyor. Engellilerle ilgili de gelmesini bekliyorsak, altyapıya hazır hale getirmemiz gerekiyor. Engelliler niye gelmiyor? Çünkü buradan o noktaya kadar gidiyor ve orada hizmet alamadığı zaman geri dönüp geliyor. Kendine alternatif oluşturamıyor. Dolayısıyla hiçbir yere gitmiyor. Bizim bir kere
erişilebilirlik temel sorunumuz. Bana kalırsa en temel sorun zihinlerde, beyinlerde, farkındalıkta. Otelci, ‘ben evet otelimi engelsiz yapayım, belediye sokağı yapmıyor’ diyor. Sen otel olarak sen üzerine
düşeni yap, sonra belediyeye git, ‘ben yaptım, sen de yap’ de. Zihinlerde bir şeyimiz var sıkıntımız var ve o fiziksel erişimin en temel altında yatan neden de bu zihinsel dönüşüme hazır olmamamız.
Halbuki bizim yasal mevzuatımız gelişmiş ülkeler düzeyinde yani öyle geri bir yasal mevzuatımız yok. Yasal mevzuatın hem kamu tarafındaki uygulayıcıları hem de o yasal mevzuatın gerekliliklerini yerine
getirmesi gereken işletmelerin hepsi bu işten kaçıyor, ‘Engelliler gelmiyor ki’ argümanının arkasına sığınıyor. Halbuki şu anda engelliler gelse de gelmese de yapmaları gerekenler var” diye konuştu.

BASINA SİTEM
Politika ve basında engelli birey algılarının değişmesi gerektiğini vurgulayan Ali Aydoğmuş, “ Politikada eğer engeller olursa turizmde de oluyor. Çünkü niye? Politika baskı yapmaya başlıyor. Sesimizle ilgili
problemimiz var şey çok değişti. Basın algısı çok değişti. Basının engelli algısı mağduriyet üzerinden yürüyor. Yani duygusal yürüyor bir hakkın gelişimi bağlamında maalesef basın tarafı da zayıf kalıyor. Yani
bunu şöyle örnek vereyim. Bir anne çocuğunu alıyor evden okula götürüyor. İkinci kattaki sınıfa sırtında taşıyor. Basın onu haber yaparken ne güzel anne, ne kutsal anne diye haber yapıyor Halbuki o
annenin kutsallığı değil bu. Bu kamunun devletin yapması gerekeni yapmayıp bir eğitim hakkının engellenmesini ortaya çıkartıp bu annenin bu engellemeye karşı ettiği mücadele. O sınıfın katı değiştirilebilir. Devlet daha ulaşımı kolaylaştırabilir. Gerekli ekipmanı verebilir ama basın burada haberi annenin kutsallığı üzerinden yol alıyor. Sesimiz az çıkıyor ve haberler bizim sesimizden ziyade duygusallığı yöneliyor” dedi.

EKSİK YASAL DÜZENLEME DAHİ UYGULANMIYOR
Turizm alanlarından engelli bireyler için erişilebilirlik sorunu yaşandığına dikkat çeken Aydoğmuş, “İnsanlar artık önyargılarından vazgeçmeli. Engelli bireyler ve mükemmel insanlar ne de oraya
buraya itilecek insanlar. Engelli bireyler toplumda yaşayan insanlar. Engelsiz erişilebilir turizm açısından baktığımızda engelsiz turizm kavramından ziyade erişilebilir turizm kavramı kullanılıyor. Engelli
bireylerinde her insan gibi gezme, görme hakları var. Bu hakkı kullanmak istiyorlar. Hem önyargılar hem de gerekli hizmetlerin ortaya çıkartılmaması engelli bireylerin kaygılarını arttırıyor.
Engellilerin bazı gereksinimleri var bunları göz ardı etmemek gerekiyor. Yasal gereklilikleri yerine getirmek gerekiyor. Yasal kısmında eksiklikler var ama biz şu anda var olan yasal düzenlemelerin gerekliliklerini yerine getirilmemekten dolayı şikayetçiyiz. Otellerde havuz asansörü, engelli plaj sandalyesi, işitme
engelliler için titreşim vb. uyarıcı sistemlerin olması gerekiyor. Biz bunları göremiyoruz. Bir de işin ticari tarafı var. Dünyada engelliler sosyal yaşama katılım için destekleniyor. Bu ticari tarafıyla bir
potansiyel. Engelliler toplumsal yaşamın içinde oluyor. Buradaki altyapı gelişirse İzmir tercih edilebilir hale gelir. Biz turizm tarafıyla bir şey talep etmek değil, işbirliği yapmaya açığız. Yeter ki ‘biz engellilik
alanında olmak istiyoruz’ densin. Kentte engelli bireylerin daha çok kültürel yaşamda olmasını istiyoruz. Tatil alanlarının erişilebilirliği için bir an önce yol alınması gerekiyor” ifadelerine yer verdi.

“DAR ÇERÇEVEDE ENGELSİZ İZMİR”

Engelsiz İzmir çalışmasında komitenin değiştirilmesi gerektiğine dikkat çeken İzmir Büyükşehir Belediyesi Turizm Dairesi bize destek veriyor. Engelsiz İzmir, dar çevre içerisinde yürüyen bir çalışma. Onlar bu
zamana kadar bizimle bir temas kurmadılar. İzmir’de engellilik adına yapılan iyi bir çalışma. Biz uluslar arası düzeyde ciddi çalışmalar yapmış insanların konuşmalarını dinleme fırsatı yakaladık. Ama
Engelsiz İzmir’in yeniden yapılanıp komite içerisinde engellilerin daha çok yer alması gerekiyor. Komitenin bir tarafından siyasiler, diğer tarafından bürokratlar var. Engelli sayısı çok az. Engelsiz İzmir çalışmasını destekliyoruz ama yapının biraz daha engelliye yönelik olması gerektiğini düşünüyoruz. Kentin de buna ihtiyacı var. Biz pozitif anlamda faydalandık. Avrupa Engelsiz Turizm ağıyla orada tanıştık. Daha iyisi olabilmesi için yapının biraz daha farklı olması gerekiyor” dedi.