Vertigo nedir? Neden olur? Nasıl geçer?

Vertigo, sizin veya gördüklerinizin döndüğünü hissetmenize yol açan bir histir. Sıklıkla bulantı, kusma ve denge kaybı bu duruma eşlik edebilir. Vertigo genellikle baş dönmesi olarak adlandırılmaktadır. Ancak gerçekte her baş dönmesi vertigo değildir. Vertigoda ataklar belli belirsiz olabileceği gibi, kişinin günlük işlerini yapmasına engel olacak kadar şiddetli de olabilir.

Vertigo nedenleri

Vertigo başlıca merkezi sinir sistemi ve iç kulak hastalıklarından dolayı kaynaklanır. Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) en sık görülen vertigo tipidir. Bu vertigo çeşidinde 15 saniye yada bir kaç dakika kadar süren, genellikle başın hareketini takiben oluşan şiddetli baş dönmesi görülür. Başı öne arkaya sallamak veya yatakta dönme sonucu ortaya çıkabilir. Genellikle yaşlılarda görülür. Solunum yolu hastalıkları ve baş bölgesine kan akışının azalması bu duruma yol açabilir. Bulgular rahatsız edici olsa da BPPV iyi huylu bir rahatsızlıktır. Genellikle tedavi gerektirmez. vertigo klasik baş ağrısı ya da depresyon ile karıştırılmamalıdır. Örneğin görünümünden memnun olmayan bir kişi çok fazla saç ekimi nasıl yapılır ya da saç ekimi için uygun muyum diye düşünebilir, görünümüyle ilgili yaşadığı problemlerin psikolojik etkilerini de yaşayabilir ama herhangi bir psikolojik erki vertigoya yol açmaz.

Vertigo labirentit ve vestibüler nörit denilen iç kulağın iltihaplanması sonucu oluşabilir. Etken genellikle virüslerdir. En sık rastlanılan etkenler grip, kızamık, kızamıkçık, herpes, kabakulak, çocuk felci, hepatit ve EBV virüsleridir. Baş dönmesi ile birlikte duyma kaybı da olabilir.

Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise Meniere hastalığıdır. Meniere hastalığında vertigo belirtileri dışında kulak çınlaması ve işitme kaybı görülür. Meniere hastalığı ataklar ve yatışma dönemleri şeklinde seyreder. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de kafa travmaları, virüsler, kalıtım ve alerji nedenler arasında gösterilmektedir.

Akustik nörinom, iç kulağın sinir dokusunun bir çeşit tümörüdür. Vertigo ile birlikte kulak çınlaması ve işitme kaybı ortaya çıkar.

Vertigo beyin damarlarının tıkanması veya beyin kanaması sonucu da ortaya çıkabilir. Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise multipl sklerozdur (MS).

Kafa travması ve boyun yaralanmalarından sonra vertigo ortaya çıkabilir. Diyabet, düşük kan şekeri, anksiyete ve panik bozukluğu vertigonun diğer nedenleridir.

Vertigo belirtileri

Vertigoda kişi kendisinin veya etrafındakilerin döndüğüne dair bir hisse kapılır. Vertigoya bulantı, kusma, anormal göz hareketleri ve terleme eşlik edebilir. İşitme kaybı ve kulak çınlaması görülebilir. Görme bozukluğu, yürümede zorlanma ve bilinç değişiklikleri tabloya eşlik edebilir. Vertigoya eşlik eden problemler vertigoya neden olan esas hastalığa göre değişiklikler gösterir.

Vertigo Nedenleri
Vertigo başlıca merkezi sinir sistemi ve iç kulak hastalıklarından dolayı kaynaklanır. Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) en sık görülen vertigo tipidir. Bu vertigo çeşidinde 15 saniye yada bir kaç dakika kadar süren, genellikle başın hareketini takiben oluşan şiddetli baş dönmesi görülür. Başı öne arkaya sallamak veya yatakta dönme sonucu ortaya çıkabilir. Genellikle yaşlılarda görülür. Solunum yolu hastalıkları ve baş bölgesine kan akışının azalması bu duruma yol açabilir. Bulgular rahatsız edici olsa da BPPV iyi huylu bir rahatsızlıktır. Genellikle tedavi gerektirmez. vertigo klasik baş ağrısı ya da depresyon ile karıştırılmamalıdır. Örneğin görünümünden memnun olmayan bir kişi çok fazla saç ekimi nasıl yapılır ya da saç ekimi için uygun muyum diye düşünebilir, görünümüyle ilgili yaşadığı problemlerin psikolojik etkilerini de yaşayabilir ama herhangi bir psikolojik erki vertigoya yol açmaz.

Vertigo labirentit ve vestibüler nörit denilen iç kulağın iltihaplanması sonucu oluşabilir. Etken genellikle virüslerdir. En sık rastlanılan etkenler grip, kızamık, kızamıkçık, herpes, kabakulak, çocuk felci, hepatit ve EBV virüsleridir. Baş dönmesi ile birlikte duyma kaybı da olabilir.

Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise Meniere hastalığıdır. Meniere hastalığında vertigo belirtileri dışında kulak çınlaması ve işitme kaybı görülür. Meniere hastalığı ataklar ve yatışma dönemleri şeklinde seyreder. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de kafa travmaları, virüsler, kalıtım ve alerji nedenler arasında gösterilmektedir.

Akustik nörinom, iç kulağın sinir dokusunun bir çeşit tümörüdür. Vertigo ile birlikte kulak çınlaması ve işitme kaybı ortaya çıkar.
Vertigo beyin damarlarının tıkanması veya beyin kanaması sonucu da ortaya çıkabilir. Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise multipl sklerozdur (MS).
Kafa travması ve boyun yaralanmalarından sonra vertigo ortaya çıkabilir. Diyabet, düşük kan şekeri, anksiyete ve panik bozukluğu vertigonun diğer nedenleridir.
Vertigo Belirtileri
Vertigoda kişi kendisinin veya etrafındakilerin döndüğüne dair bir hisse kapılır. Vertigoya bulantı, kusma, anormal göz hareketleri ve terleme eşlik edebilir. İşitme kaybı ve kulak çınlaması görülebilir. Görme bozukluğu, yürümede zorlanma ve bilinç değişiklikleri tabloya eşlik edebilir. Vertigoya eşlik eden problemler vertigoya neden olan esas hastalığa göre değişiklikler gösterir.

Ne zaman doktora başvurulmalıdır?

Vertigo ile birlikte aşağıdaki belirtiler varsa hemen doktora başvurmalısınız:

Çift görme
Konuşma güçlüğü
Baş ağrısı
Kol ve bacaklarda güçsüzlük
Denge kaybı
Bilinç kayb

Vertigo ile birlikte aşağıdaki belirtiler varsa hemen doktora başvurmalısınız:

Çift görme
Konuşma güçlüğü
Baş ağrısı
Kol ve bacaklarda güçsüzlük
Denge kaybı
Bilinç kayb

Vertigo belirtileri nelerdir?

Vertigo, kişinin kendisinin veya çevresinin döndüğü hissiyle birlikte baş dönmesi, denge kaybı, bulantı, kusma, terleme, anormal göz hareketleri ve işitme kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir. Ayrıca kulak çınlaması, görme bozuklukları, yürüme güçlüğü ve hatta bilinç değişiklikleri de görülebilir.

Yataktan kalkarken dikkat! Kulakta yerinden oynayan kristaller baş döndürüyor

İç kulak kristallerinin yerinden oynaması (BPPV) aniden başlayan, kısa süreli olmakla beraber baş dönmesi yapan, bulantı hissi veren bir hastalıktır. Bir denge organı olan iç kulağın içinde gözle görülemeyecek kadar küçük kum tanesi gibi kristaller bulunur. Bunlar; darbe, uzun süreli yolculuklar, geçirilmiş üst solunum yolu enfeksiyonları gibi birçok nedenle yerinden oynayarak denge sistemini uyarır. Genellikle etkilenen kulağa bağlı olarak kritik bir pozisyonda, belirli bir süre sonra ortaya çıkan, sonra kendiliğinden gerileyen, tekrarlanan hareketler ile şiddeti giderek azalan, baş dönmesi ile karakterize bir tablodur. Hastalarda ilk belirtiler genellikle yataktan kalkarken ya da yatağa uzanırken, özellikle de yatakta bir taraftan diğer tarafa dönerken oluşur.

Hastalığın oluşumunda iç kulakta dengenin sağlanmasında görevli yapılardan parçaların kopması ve buna bağlı olarak bu bölgedeki sıvıların dengesinin bozulmasına neden olmaktadır. Bu parçaların neden koptuğu çoğu vakada hala net olarak ortaya konulamamıştır. Travma, meniere hastalığı, otoskleroz gibi kulak rahatsızlıkları, santral sinir sistemi hastalıkları ve iç kulak tümörleri gibi nedenler bu duruma neden olabilmektedir.

Baş dönmesine bulantı kusma ve terleme eşlik edebilir

Hastalar genellikle vertigo ile ilgili şikayetlerini tanımlarken zorluk çekmektedirler. Vertigonun bulguları, farklı nedenlere bağlı olarak değişebilmektedir. Hasta, çevresinin veya kendinin hareket ettiğini veya döndüğünü ifade eder. Bu duruma bulantı, kusma, terleme ve anormal göz hareketleri eşlik edebilir. Yakınmalar birkaç dakika ile başlayıp, saatlerce sürebilir. Bazen bu şikayetler sabit ve sürekli bazen de atak şeklinde görülebilir. Vertigonun başlangıcı, bir harekete veya pozisyon değişikliğine bağlı olabilir.

Tüm dünya başınıza yıkılmış hissi verir

Toplum içinde iç kulak kristallerinin yerinden oynaması olarak bilinen “Benign Pozisyonel Paroksismal Vertigo (BPPV) başın pozisyonuyla aniden başlayan, kısa süren ve tüm dünyayı başınıza yıkma hissi veren bir baş dönmesidir. BPPV adını bir süre sonunda kendiliğinden düzelebilmesi (benign), kısa süreli ataklarla gelmesi (paroksismal), başın belirli pozisyonlarıyla ortaya çıkması (pozisyonel) gibi özelliklerinden alır.

Vertigo tedavisi var mıdır? Nasıl tedavi edilir?

Vertigo tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Tedavi seçenekleri, semptomların şiddeti, altta yatan nedenler ve hastanın tıbbi geçmişine göre değişebilir. İlaçlar, fizik tedavi, cerrahi müdahaleler ve yaşam tarzı değişiklikleri, vertigo tedavisinde kullanılan yaygın yöntemlerdir.

Vertigo tedavi planı burada nedene yönelik olarak uygulanır. En sık görülen pozisyonel vertigo(Benign) kristal oynamasının olduğu vertigo tipi düzeltme manevralarıyla tedavi edilebilmektedir. Bening pozisyonel vertigoda uygulanan manevralar bulunmaktadır. Epley, Semont, Barbekü gibi isimlerle anılan manevralarla düzeltilebilmektedir. Manevralardan önce hastalara ilaç verilmemesi gerekmektedir. Düzeltme manevraları seanslar şeklinde olmaktadır. Tekrarlama süresi hastaya göre değişmektedir. Baş dönmeleri çok şiddetliyse ve kulakta birkaç kanalda birden kristal oynaması olmuşsa aynı zamanda ilaç tedavisi de yapılmaktadır.

Diğer sebeplerle olan vertigolarda ise ilaç tedavileri, kulak içine enjeksiyon tedavileri, denge rehabilitasyon tedavileri çok nadiren de olsa cerrahi tedavileri yapılmaktadır.

Vertigosu olanlar nelere dikkat etmelidir?

Düzensiz ve yetersiz uyku kişilerin dinlenememesine ve vertigo da dahil birçok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Düzenli ve yeterli uykuya herkesin özen göstermesi gerekmektedir.
Stresten uzak durulması, yani kişiyi strese sokan faktörlerin kişinin hayatından çıkarılması gerekmektedir. Aşırı stresin bağışıklık sistemini de olumsuz etkilediği için stresten uzak durmak önemlidir.
Güçlü bir bağışıklık sistemiyle vertigo dair birçok hastalıktan korunabilmek mümkündür. Bu sebeple sağlıklı ve taze gıdalar tüketilmeli, aşırı tuzlu, yağlı ve işlenmiş gıdalardan uzak durulmalıdır.
Vitamin ve mineral değerlerinin, özellikle D vitaminin normal seviyelerde olması da yine bağışıklığın kuvvetli olmasını sağlamaktadır.

Vertigo tedavisinden sonra hareketli sporlardan ve ani hareketler yapmaktan kaçınılmalıdır.
Bol sıvı tüketilmeli, kahve, kola ve çikolata gibi kafein içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalı ayrıca sigara kullanımına son verilmelidir.