Turgay Kılıç/ Yenikiraz.com
Bosna’da yaşanan katliamda 8 bin 372 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından geçen 28. yıl töreni gerçekleştirildi. Saat 19.00 sularında Kıbrıs Şehitleri Caddesindeki Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde törene katılanlardan İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mustafa Özuslu, Konak Belediyesi Başkanı Abdül Batur, CHP Grup Başkan Vekili Mehmet Esat Aslan, İzmir Kent Konseyi Başkanı Nilay Kökkılınç, Dünya Bosna Hersek Göçmenleri Birliği Başkanı Hasan Sehoviç, Milletvekilleri, CHP İzmir İl Yöneticileri hazır bulundu.
Yakın tarihin en büyük katliamı olduğunu ifade eden katılımcılardan Konak Kent Konseyi Başkanı ve Ege Kent Konseyleri Birliği Dönemi Başkanı Hamit Mumcu, “Yakın tarihin en büyük soykırımlarından biri olan 8372 sivil Boşnak erkeğinin Sırplar tarafından katledildiği Srebrenitsa katliamında görülen “Ölüm çiçekleri ve mavi kelebekler” dilden dile anlatılan bir hikâye oldu. Peki, Ölüm çiçekleri ve mavi kelebeklerin Srebrenitsa sırrı nedir? İşte Srebrenitsa’da yaşananlar, ölüm çiçekleri ve mavi kelebeklerin sırrı…” dedi.
Başkan Hamit Mumcu, okuduğu basın açıklaması metninde Srebrenitsa katliamına değindi. 1995 yılında Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’nda yaşanan Bosnalılar katliamını değinerek “11 Temmuz 1995 yılında Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana gördüğü en büyük katliam yaşanmıştır. Yugoslavya iç savaşı yaşanırken 1993 yılında Birleşmiş Milletler (BM) burasını Boşnaklar için ‘güvenli bölge’ ilan etti. Sırpların iki yıl süren kuşatması sonrası Temmuz 1995’te Srebrenitsa düştü ve binlerce Boşnak erkek, kadın ve çocuk, kentin hemen dışındaki Potokari’de bulunan Hollandalı askerlerin denetimindeki BM Barış gücü kârargahına sığındı. Hollandalı askerler kârargaha sığınanlara burada güvende olacaklarını söyledi. Ancak askerler Sırp güçlerin kampı kuşatması üzerine binlerce Boşnak’ı Sırplara teslim etti. Otobüs ve kamyonlara bindirilen sivil Müslüman Boşnaklardan 8 bin 372’si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda katledildi. Katledilenlerin cenazeleri ülkedeki çeşitli toplu mezarlara gömüldü. Soykırımda katledilenlerin bir kısmının cesedine bugüne kadar hâlâ ulaşılamadı” dedi.
‘Ölenlerin kimlik tespiti devam ediyor’
Katliamın ardından 28 yıl geçmesine rağmen hayatını kaybedenlerin kimlik tespitlerinin devam ettiğini anlatan Başkan Mumcu, “Srebrenitsa Soykırımı’nın 28. yıl dönümünde de kimlik tespiti yapılmaya mavi kelebeklerin izi sürülmeye devam ediyor. Katliama imza atan Sırp askerleri, toplu mezarlar bulunmasın diye cesetleri çok uzağa gömdüler ve bölgenin bitki örtüsüne uygun bitkilerle üzerini örtmeye çalıştılar. Toplu mezarların bulunmasında kullanılan uydu resimlerinde manyetik değişkenlik taramasının yapılamaması için mezarların içine metal parçaları bıraktılar. Böylesine profesyonelce ve ince hesaplar yapılarak planlanmış bir soykırımda bir şeyi hesaba katamadılar” dedi.
‘300 adet toplu mezar bulundu’
Öte yandan mavi kelebeklerin toplu mezarları bulması sonrasında kimlik tespitlerine başlandığı ifade edilen açıklamada, “Toplu mezarların bulunduğu bölgede cesetlerin toprağı beslemesi sonucunda Artemis adında çiçeklerin oluşumu başladı. Çiçeklerin çoğalmasıyla birlikte sadece bu bitkiyle beslenen mavi kelebekler de bölgede hızla çoğaldı. Bölgede yapılan araştırmalar sonucunda bu durumun dikkat çekmesi ve yerel basına yansımasıyla halk araştırmalara katıldı. Bu kelebekler Bosna savaşının ve Boşnak halkının acılarının simgesi haline geldi. Mavi kelebeklerin olduğu bölgelerde kazı çalışmaları yapılmış ve Bosna savaşına ait 300 adet toplu mezar bulunmuştu.
Göz göre göre gün gün saat saat katliamın sesleri gelirken, BM (Birleşmiş Milletler), AB (Avrupa Birliği) ve NATO sessiz kalmayı tercih etmiş, insanlık tarihinin utanç sayfalarından biri çağdaş demokrasilerin beşiği Avrupa’nın tam ortasında yaşanmıştır” dedi.
‘Tüm katliamları lanetliyoruz’
Basın açıklamasını temsilen okuyan Mumcu, “Srebrenitsa Katliamı II. Dünya Savaşından bu yana Avrupa’da gerçekleşen en büyük toplu insan kıyımı olması yanı sıra hukuksal olarak ilk belgelenmiş soykırım olması açısından da önemlidir. Ancak ne var ki bu soykırımı yargılayanlar da bir zamanlar bu katliama seyirci kalan ve bizzat savaşı kışkırtan emperyalistlerden başkası değildir.
Bizler faşizme, katliamlara, baskılara karşın ne olursa olsun barışı, kardeşliği, dayanışmayı savunuyor ve Nazi Kamplarından, Ruanda’dan, Hocalı’dan, Srebrenitsa’dan, Şengal’e tüm katliamları lanetliyoruz” dedi.
Basın açıklamasının bitiminin ardından Alsancak Sahiline yürüyen kitle, 28 yıl önce katliamda hayatını kaybeden binlerce Bosnalı için onlarca kırmızı karanfili Ege Denizi’ne atarak, anmayı sonlandırdı.
