Yeni İzmir/ Berivan KAYA
28 Mayıs seçimlerinin ardından siyasi partilerde kazan kaynıyor. Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanlığı seçimini kaybetmesiyle CHP’de değişim mesajları verilirken, İYİ Parti’de üst düzey istifalar yaşanıyor. Siyaset sahnesinde yaşanan gerilimler her geçen gün tırmanırken Türkiye 2024 yılında yeniden sandık başına gidecek. Yerel seçimlere aylar kala Cumhur ve Millet İttifakı’nda hazırlıklar başladı.
FATURA HALKA KESİLDİ
Siyaset Uzmanı Emrah Gülsunar, siyasi konjektörü yorumlarken Millet İttifakı’na yerel seçimler için uyarılarda bulundu. Gülsunar açıklamasında, “Şu an Cumhur İttifakı yerel seçimlere çok daha avantajlı şekilde giriyor. Seçimi kazandı ve istikrar var. Kendi aralarında bir kavga yok. Millet İttifakı ise dağınık şekilde giriyor ve ortada bir yenilgi var. Bu yenilginin faturasını kimse kabul etmiyor. Fatura halka kesiliyor, halk anlamadı deniyor. Sonuçta öyle veya böyle liderlerin de hata yapmış olması gerekiyor. Bu yenilgiyi başta CHP ve Kemal Kılıçdaroğlu kabul etmiyor” dedi.
“ENKAZ KALDIRILMADAN BÜYÜKŞEHİRLER ELDEN GİDER”
Genel seçimleri Millet İttifakı açısından kaldırılmamış bir enkaz olarak yorumlayan Emrah Gülsunar, “Bu enkaz kaldırılmadan yerel seçime gidiliyor. Yerel seçime hiçbir şey olmamış, sıradan bir yenilgi alınmış gibi giderse büyükşehirler kaybedilebilir. Özellikle İstanbul’un kaybedilme ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyorum. Yerel seçimlerde giderken önümüzdeki süreçlerde CHP’de nasıl bir değişim olacağı önemli. CHP ve İYİ Parti ilişkileri doğru şekillenmeli. Bunları oturtabilirlerse Ankara ve İstanbul’u koruyabilirler. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turuna bakarsak Ankara ve İstanbul muhalefetin elinde kaldı. Kemal Kılıçdaroğlu birinci bitirdi. Dolayısıyla Millet İttifakı birliğini ve bütünlüğünü korursa büyükşehirleri yeniden almaması için bir sebep yok. Ama bu dağınıklık toparlanmazsa ve CHP’de bir değişiklik olmazsa o zaman İstanbul ve diğer illerde kayıplar muhtemel” ifadelerine yer verdi.
HER OY EŞİT DEĞİLMİŞ!
2023 Milletvekili seçimleri sonrası parlamento aritmetiği oluştu. Kırsal kesimlerde birinci çıkan AK Parti 268 vekil çıkarırken, büyükşehirlerde birinci çıkan CHP 169 vekil çıkardı.
Kırsal kesimlerde kişi başına düşen vekil sayısının büyükşehirlere oranla daha yüksek olduğunu aktaran Gülsunar, “YSK her ile bir milletvekili kontenjanı oluşturuyor. Bu kontenjan özellikle küçük, kırsal illerdeki şehirlerde kişi başına daha yüksek oluyor. Örneğin İzmir’de 100 bin kişiye 1 milletvekili düşüyorsa, Adıyaman’da 20 bin kişiye 1 milletvekili düşebiliyor. Bu seçim sistemiyle alakalı bir konu. Küçük bölgelerin temsiliyetin de olabilmesi için bu şekilde bir metot uygulanıyor. Büyükşehirlerde kişi başına düşen milletvekili daha az. Tam orantılı olursa Bayburt, Tunceli gibi küçük illerin temsiliyeti düşük oluyor. Bu şekilde kendilerince bir denge sağlandı. Bu durum bir yandan adaletsiz, demokrasilerde herkes eşit ama bu sistemde herkesin oyu bir olmuyor. İzmir’deki, İstanbul’daki kişiye düşen vekil sayısıyla Erzincan’daki vekil sayısının da eşit olması gerekir. Diğer taraftan da küçük illerin parlamentoda temsiliyetleri düşük olabiliyor, bu durumda da o iller kendilerini ötelenmiş hissediyor. Bu durum Amerika Birleşik Devletleri’nde de olabiliyor. Bazı eyaletler az kişinin yaşadığı eyalet olmasına rağmen temsiliyetleri daha yüksek olabiliyor. New York gibi daha büyük şehirlerde düşen vekil sayısı daha az olabiliyor. Bu kırsal bölgelerdeki daha güçlü olan Cumhuriyetçi partiyi daha güçlü getiriyor. Büyükşehirlerde olan Demokrat partiyi daha güçsüz hale getiriyor. Bizde de daha büyükşehirlerde güçlü olan CHP daha az vekil çıkarıyor. Kırsal alanlarda daha güçlü olan AKP gibi partiler daha fazla vekil çıkarabiliyor. Bizim ülkemizde olan bir tartışma değil daha genel bir tartışma ikisinin de artı ve eksi yönleri var” dedi.
